Malaysia: Nazri Menipu Atau Mengampu?

Malaysia negara sekular, bertentangan kenyataan menteri, kata pakar undang-undang

Oleh Debra Chong dan Ida Lim

October 23, 2012

KUALA LUMPUR, 23 Okt  — Malaysia adalah dan sentiasa merupakan sebuah negara sekular walaupun tidak dinyatakan dalam Perlembagaan Persekutuan. 

Ini kerana undang-undang tertinggi negara ini dan dokumen penubuhan negara adalah sekular, kata beberapa pakar undang-undang meneruskan perdebatan tentang status negara yang mana majoriti penduduknya adalah Muslim.

Pakar undang-undang menafikan kenyataan menteri Datuk Seri Mohamed Nazri Aziz di Parlimen semalam bahawa Malaysia bukan sebuah negara sekular kerana tidak pernah diisytiharkan atau disahkan sedemikian dan tidak ditulis dalam Perlembagaan walaupun beliau berhenti sebelum melabel negara sebuah negara Islam.

“Ini adalah tidak benar,” kata Tommy Thomas, yang dianggap sebagai salah satu pakar undang-undang perlembagaan di negara ini.

“Bagi saya, untuk mengatakan bahawa Malaysia bukan negara sekular kerana Perlembagaan Persekutuan tidak mengatakan demikian adalah hujah yang benar-benar terlalu mudah. Sama seperti Perlembagaan Persekutuan tidak mengatakan Malaysia adalah sebuah negara Islam,” kata beliau kepada The Malaysian Insider malam tadi.

Peguam veteran itu, yang mengkaji subjek berkenaan dan pernah menyampaikan satu esei membongkar Malaysia sebagai Negara Islam pada Persidangan Undang-undang Malaysia tujuh tahun lalu, berkata kajian beliau menunjukkan bahawa pengasas negara dan yang pakar undang-undang yang mendraf Perlembagaan ingingkan negara ini kekal sekular walaupun ia mengakui hak-hak pemerintah negeri Melayu dan kuasa ke atas hal-hal agama — sesuatu yang beliau tegaskan, merupakan peruntukkan upacara.

Thomas merujuk kepada Abdul Hamid, seorang Hakim Mahkamah Persekutuan Pakistan yang menjadi salah seorang daripada lima lelaki yang menganggotai Suruhanjaya Reid — dibentuk pada tahun 1956 untuk membantu menulis Perlembagaan Malaysia — tidak pernah pun pergi sejauh untuk mengatakan Malaysia perlu mempunyai status negara Islam dalam  Perlembagaannya.

Beliau berkata kenyataan Abdul Hamid tentang hal itu adalah petunjuk jelas bahawa negara harus kekal sekular.

Abdul Hamid adalah penyokong utama untuk peruntukan yang mengatakan: “Islam hendaklah menjadi agama Malaya, tetapi tiada apa-apa jua dalam Perkara ini boleh menghalang mana-mana warganegara yang menganut mana-mana agama selain agama Islam untuk menganut, mengamalkan dan menyebarkan agama itu, mahupun mana-mana warganegara dikenakan sebarang halangan asalkan dia bukan Islam.”

Thomas berkata, Abdul Hamid, yang berasal dari Pakistan, yang telah mencapak kemerdekaan dari Britain pada tahun 1947 — 10 tahun sebelum Malaya — dan mempunyai Perlembagaan Islam yang jelas menyatakan sebagai sebuah negara Islam, telah menyatakan bahawa apa-apa proviso adalah “tidak merbahaya” dan tidak akan menyebabkan sebarang “kesusahan” kepada sesiapa sahaja, tetapi cadangan beliau telah kemudiannya ditolak oleh Majlis Raja-Raja yang menentang cadangan tersebut.

Peguam berpengalaman lebih daripada 30 tahun itu memberitahu The Malaysian Insider bahawa beliau masih mempertahankan eseinya pada tahun 2005 bertajuk “Adakah Malaysia sebuah negara Islam?” yang menyimpulkan bahawa negara ini adalah dan kekal sekular, dan sehingga kini tiada siapa telah mempertikaikan hujahnya.

“Tiada siapa yang pernah menulis untuk mengatakan ianya karut,” kata Thomas, yang menyalahkan perdana menteri keempat dan yang paling lama berkhidmat, Tun Dr Mahathir Mohamad, untuk mencetuskan kekeliruan ke atas status Islam atau sekular di Malaysia.

Bekas setiausaha agung Majlis Peguam itu mencatatkan dalam eseinya tahun 2005 bahawa Dr Mahathir secara unilateral mengisytiharkan Malaysia sebagai sebuah negara Islam dalam ucapan politik di persidangan kebangsaan perwakilan parti Gerakan pada 29 September, 2001.

Dr Mahathir secara bersendirian telah menidakkan pengumuman sekular yang dibuat oleh pendahulu beliau termasuk perdana menteri pertama dan pengasas negara Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj dan perdana menteri ketiga, Tun Hussein Onn, dengan berkata: “Umno ingin menyatakan dengan jelas bahawa Malaysia adalah sebuah negara Islam. Ini berdasarkan pendapat ulama yang telah menjelaskan apa yang dimaksudkan sebagai negara Islam. Jika Malaysia bukan sebuah negara Islam kerana ia tidak melaksanakan hudud, maka tiada negara Islam di dunia ini”.

Pandangan Thomas tentang sekularisme Malaysia disokong kuat oleh tiga pakar-pakar undang-undang lain.

Bekas menteri de facto undang-undang, Datuk Zaid Ibrahim, yang paling lantang melawan pengenalan undang-undang hudud, suatu kanun keseksaan Islam yang ketat, menulis di laman Twitter semalam sebagai reaksinya kepada kenyataan Nazri.

“Perlembagaan tidak mendefinasikan banyak perkara. Ia tidak mendefinisikan demokrasi, jadi apakah ini bermakna kita tidak demokratik?” kata bekas peguam yang memulakan firma guaman terbesar di Malaysia melalui akaun Twitter @zaidibrahim.

“Jika Malaysia bukan sekular atau teokratik, maka ia adalah apa sahaja BN kata,” kata Zaid, merujuk kepada parti pemerintah Barisan Nasional.

Peguam kebebasan sivil, Syahredzan Johan, menyetujui pendangan dua veteran undang-undang tersebut.

“Hanya kerana Perlembagaan Persekutuan tidak mempunyai perkataan ‘sekular’, tidak bermakna bahawa Malaysia bukan sebuah negara sekular.

“Sama seperti bagaimana perkataan ‘demokrasi’ tidak muncul dalam Perlembagaan kita, tetapi kita adalah sebuah negara yang mengamalkan demokrasi berparlimen,” katanya dalam perbahasan yang telah menular di Parlimen semalam berikutan kenyataan Nazri sebagai menteri de facto undang-undang.

Syahredzan menjelaskan bahawa Malaysia adalah sekular kerana Perlembagaan kita sekular.
“Sebuah negara Islam akan meletakkan Al-Quran sebagai pihak berkuasa tertinggi, tetapi Perlembagaan kita menyatakan dalam Perkara 4 bahawa Perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi negara ini.

“Kesahihan undang-undang itu mestilah menjadi ukuran apabila kayu pengukur Perlembagaan, dan bukan prinsip-prinsip Islam, sekali gus menjadikannya satu Perlembagaan sekular,” katanya melalui email kepada The Malaysian Insider.

Beliau menegaskan bahawa Mahkamah Agung telah menetapkan satu duluan (precedent) pada tahun 1988 apabila ia menolak hujah dalam kes Che Omar Che Soh, pengedar dadah Islam menghadapi hukuman mati mandatori, kerana Islam adalah agama Persekutuan, undang-undang yang diluluskan oleh mercu tanda Parlimen mesti disemai dengan prinsip-prinsip Islam dan bahawa hukuman mati adalah tidak sah kerana ia mengikut hudud, atau undang-undang Islam.

Tun Salleh Abas, yang pada ketika itu Ketua Hakim dan Ketua Hakim Negara, telah berkata dalam ketetapan penghakimannya, “Bagaimanapun, kita perlu mengetepikan perasaan peribadi kita kerana undang-undang di negara ini adalah masih apa yang ia adalah hari ini, undang-undang sekular, di mana moral tidak diterima oleh undang-undang dan tidak menikmati status undang-undang. “

Pensyarah undang-undang Universiti Malaya, Azmi Sharom, juga bersetuju dengan pandangan Syahredzan dan pergi langkah seterusnya untuk menjelaskan mengenai kekeliruan dwi-trek sistem kehakiman yang membolehkan mahkamah Islam atau Syariah untuk diamalkan bersama-sama dengan mahkamah sivil.

“Malaysia adalah sebuah negara sekular dalam pandangan saya kerana SEMUA undang-undang mesti selaras dengan perlembagaan dan Perlembagaan adalah satu dokumen sekular.

“Kami mempunyai sistem syariah kerana perlembagaan sekular membenarkannya. Kami mempunyai agensi kerajaan Islam tetapi tingkah laku mereka dikawal oleh prinsip-prinsip perlembagaan sekular,” kata beliau kepada The Malaysian Insider.

Azmi sangat yakin bahawa status sekular Malaysia akan kekal tidak dicabar walaupun kenyataan Nazri semalam dan perisytiharan 2001 oleh Dr Mahathir.

“Satu-satunya cara bahawa Malaysia boleh kehilangan status sekular adalah melalui pindaan Perlembagaan secara serius dan memerlukan persetujuan majoriti dua pertiga dalam kedua-dua rumah Parlimen dan persetujuan Majlis Raja-Raja dan negeri-negeri Sabah dan Sarawak,” katanya, dan menambah, “Tidak Mungkin.”

Tetapi Syahrezan kurang pasti, menyatakan bahawa pada ketika pengamal undang-undang mempunyai pandangan berbeza mengenai tentang Malaysia adalah negara Islam atau sekular, trend yang lebih membimbangkan telah muncul di mahkamah dimana mahkamah sivil muncul menyerahkan kuasa mereka kepada mahkamah Islam dalam pertikaian yang melibatkan orang Islam.

“Kami melihat satu trend baru-baru ini untuk meletakkan apa yang pihak berkuasa isifatkannya sebagai ‘Islam’, lebih tinggi daripada Perlembagaan itu sendiri.

“Jika negara adalah seperti bagaimana menteri sifatkan ia, ‘diasaskan pada asas kerajaan Islam’, maka ia menjadikannya lebih mudah untuk menjustifikasikan undang-undang tidak mengikut perlembagaan dan bertindak kerana mereka adalah ‘Islam’,” katanya kepada The Malaysian Insider.

Peguam tersebut berkata bahawa pada keseluruhannya perdebatan atas status sekular atau bukan-sekular di negara ini adalah berkaitan hudud, yang sedang hangat dibahaskan di khalayak ramai menjelang pilihan raya umum ke-13, yang mesti diadakan pada April tahun hadapan.

“Malangnya, kita seolah-olah menari mengikut lagu-lagu mereka dengan motif politik, dengan apa jua sebab mahu Malaysia akan berubah menjadi sebuah negara teokratik, atau sekurang-kurangnya dilihat menjuarai perkara tersebut.

Ketakutan adalah ini akan membenarkan sesuatu dengan melampirkan makna tambahan di luar perlembagaan kepada satu frasa dalam Perkara 3, ‘agama Persekutuan’, sehinggakan undang-undang dan tindakan yang tidak berperlembagaan akan dibenarkan semata-mata dengan melampirkan label 'Islam'.

“Kita mungkin melihat lebih banyak pencerobohan ke atas kebebasan asasi, dan tindakan yang diambil oleh pihak berkuasa tidak konsisten dengan Perlembagaan atas nama agama,” kata Syahredzan.